چشم چرانی از دیدگاه قرآن:
قرآن در
رابطه با نگاه پردازی و چشم چرانی می فرماید:
یَعْلَمُ خائِنَةَ الاَعْیُنِ و ما تُخْفِی الصُّدُوْرِ. یعنی خداوند میداند خیانت چشمها را و آنچه که در سینه ها پنهان است /سوره غافر
معنای چشم چرانی
چشم چرانی در مقابل غض بصر و چشم پوشی، به معنای نگاه خیره و شهوت آلود به نامحرم است که با انگیزه لذت طلبی جنسی انجام می شود.
حکم نگاه کردن به نامحرم
نگاه بدون شهوت
ما
در روابط اجتماعی خود با دیگران چه جنس مخالف یا موافق به طور طبیعی با
آنها ارتباط حضوری و کلامی داریم و به آنها نگاه می کنیم، نگاهی که به هیچ
وجه در آن بحث تحریک شهوت و لذت جنسی مطرح نیست، این نگاه ها داخل در مقوله
چشم چرانی نیستند.
نگاه با شهوت
ولی
نگاه های ادامه داری که با انگیزه لذت جنسی انجام می شود و به تحریک شدن
غریزه و میل جنسی می‌انجامد، تحت عنوان چشم چرانی تعریف می شود.
حکم قرآن در مورد غض بصر
در قرآن آمده است: "قل للمومنین یغضوا من ابصارهم » به مومنین بگو چشم های خویش را بپوشانند". [۱]
معنای غض بصر
یغضوا از ماده "غض" به معنی نگاه و صوت کوتاه می باشد و نقطه مقابل آن خیره نگاه کردن و صدا را بلند کردن است. پس غض بصر یعنی کم کردن نگاه و خیره نشدن.
منظور
این است که انسان به هنگام نگاه کردن معمولاً منطقه وسیعی را زیر نظر می
گیرد؛ هر گاه نامحرمی در حوزه دید قرار گرفت، چشم را چنان فرو گیرد که آن
نامحرم از منطقه دید مستقیم و عمیق او خارج شود، یعنی به او نگاهِ خیره نکند
اما راه و چاه خود را نیز ببیند.
در حدیثی که ویژگی های رسول گرامی اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ را توصیف می کند چنین آمده است: « و اذا فرح غض طرفه » وقتی که خوشحال می شد چشمانش را به صورت نیمه بسته در می آورد.
مرحوم
مجلسی این جمله را در بحارالانوار چنین تفسیر کرده است: پلک چشم را می
شکست و سر را پایین می انداخت و چشمها را نمی گشود، چنین می کرد تا از
سبکسری و سرمستی به دور باشد.
چشم پوشی از وظایف شرعی
قرآن
کریم غض بصر و چشم پوشی از نگاه به نامحرم را وظیفه مسلمانان اعلام کرده و
به زن و مر عنوان پیوند د توصیه کرده است که مواظب چشمان خود باشند.
چشم پوشی مردان
قرآن
کریم می فرماید: به مؤمنان بگو چشمان خود را فرو بندند و دامن خود را حفظ
کنند، این برای آنها پاکیزه تر است و خدا به آنچه می کنند، آگاه است.
" قُل لِلمؤمِنینَ یغُضُّوا مِنْ اَبْصارِهِمْ وَ یحفَظُوا فرجَهُمْ ذلِک اَزْکی لَهٌم اِنًَّ اللهَ خَبیرٌ بِما یصْنَعونَ". [۲]
چشم پوشی زنان
و پس از آن فرمود: به زنان با ایمان بگو چشمانشان را (از نامحرم) فرو بندند و دامن خود را حفظ کنند.
"وَ قُلْ لِلْمؤمِناتِ یغْضُضنَ‌مِنْ اَبْصارِهنَّ وَ یحفَظنَ فُروجَهُنًّ...". [۳]
وجوب چشم پوشی بر هر مسلمان
پس خواست قرآن رعایت عفت عمومی برای زن و مرد است و این کار را وظیفه ضروری و واجب مومنین شمرده شده است.
اعضاء وجوب پوشش زن و مرد
نگاه
کردن مرد به بدن زن نامحرم چه با قصد لذت و چه بدون آن حرام است و نگاه
کردن به صورت و دستها، اگر با قصد لذّت باشد، حرام است، بلکه احتیاط واجب
آن است که بدون قصد لذت هم نگاه نکنند, و نیز نگاه کردن زن به بدن مرد
نامحرم حرام است. [۴]
ارتباط بین چشم پوشی و آلودگی
در روانشناسی دینی نیز ارتباط نزدیکی میان نگاهداری چشم از نامحرم و نگاهداشتن دامان از آلودگی به زنا وجود دارد.
اما
در مورد چرایی تقدم غض بصر بر حفظ فرج سید قطب می نویسد: « حفظ فرج پی آمد
طبیعی خواباندن چشم است و گامی است در استواری اراده و هوشیاری در حفاظت
از افتادن در گناه و تسلط بر خواهش های نفسانی، از این رو بین آن دو، در یک
آیه جمع کرده تا نشان دهد یکی سبب و دیگری نتیجه آن است و هر دو گامهایی
هستند پی در پی در صفحه دل و صحنه زندگی ! [۵]
چشم چرانی جزء بیماری
از نظر روانشناسان و عالمان اخلاقی، چشم چرانی هنگامی که به صورت یک عادت مزمن در می آید، یک بیماری روانی تلقی می شود و همان طوری که بیماری سادیسم نقطه مقابل بیماری مازوشیسم است، شهوت و بیماری چشم چرانی نیز نقطه مقابل بیماری خودنمایی است.فرق بین خودنما و چشم‌چران
خودنما فردی است که خود را در معرض دید دیگران قرار می دهد و چشم‌چران کسی است که ازتماشا ونگاه به دیگران لذت می برد.
خودنمایی در زنها به نسبت بیشتری دیده می شود.
در حالی که بیماری چشم چرانی در مردها بیشتر رایج است.
زن ها بیشتر از لمس لذت می برند و مردها از نگاه و این مربوط به تفاوتی است که در آستانه تحریک آن ها وجود دارد.
زنای چشم
اسلام برای پاکدامنی پیروان خویش حتی نگاه ریبه و شنیدن سخنان نامحرم را نیز اگر از روی غرض باشد، ممنوع کرده است.این خود هشداری بجا و حساب شده است که تماس نامشروع با نامحرمان را کنترل و محافظت می کند.
البته رویارویی جدّی و ضروری و بدون هیچ گونه غرض، آنهم با حجاب کامل اسلامی و با رعایت ادب و سایر مسایل‌اخلاقی اشکالی ندارد.
۱. نور/سوره۲۴، آیه۳۰.
۲. نور/سوره۲۴، آیه۳۰.
۳. نور/سوره۲۴، آیه۳۱.
۴. رساله حضرت امام‌خمینی (قدس‌سره)، چاپ انتشارات اسلامی، م۲۴۴۰.
۵. فی خلال القرآن، ج۴، ص۲۵۱۲.
ختم قرآن کریم با توجه به ترجمه آیات و "تدبر"
دریافت
"قبل" و "بعد" از قرائت دعای پرفیض زیارت عاشورا 100 مرتبه تکبیر گفته شود
